Op 13 mei 2014 wordt Bosnië-Herzegovina getroffen door hevige en aanhoudende regenval, met overstromingen tot gevolg. Huizen lopen onder water, mensen vallen zonder drinkwater, er ontstaan modderstromen en grondverschuivingen, wegen zijn ontoegankelijk, en in sommige dorpen valt de stroom voor langere tijd uit. Op 17 mei stuurt Bosnië-Herzegovina een aanvraag voor internationale hulp uit. Ze aanvaarden het Belgische aanbod van een High Capacity Pumping en een Water Purification module diezelfde dag nog. Het Emergency Response Coordination Centre (ERCC) heeft de hulp van de Europese Unie gecoördineerd.

High Capacity Pumping en Water Purification

Op 19 mei vertrekken 26 gemotiveerde B-FASTleden vanuit Peutie via Oostenrijk naar Orašje, Bosnië-Herzegovina. De volgende dag bereiken zij omstreeks 21u hun bestemming waarna ze hun Base of Operations oprichten. Na een korte nacht starten zij op 21 mei aan een verkenning van de omgeving. Vanaf 14u lokale tijd zijn de twee high capacity pumps operationeel, twee uur later zijn ook de twee dompelpompen ontplooid. Allemaal samen kunnen deze pompen 56m³ water per minuut wegpompen. Ze slagen er samen met een Duits team ook nog in om te voorkomen dat een hospitaal onderloopt.

Door de burgeroorlog zijn er nog verschillende landmijnen aanwezig in het land die door de vele grondverschuivingen verplaatst kunnen zijn. Onze hulpverleners nemen de nodige maatregelen. Zij voeren een omgevingsanalyse uit en krijgen een toelichting van het Bosnia and Herzegovina Mine Action Centre (BiH MAC) en TIRAMISU (Humanitarian Demining). De Belgische Koninklijke Militaire School zet, in het kader van Europees ICARUS project waaraan B-FAST meewerkt, bovendien een drone in om mijnen op te sporen en de omgeving in kaart te brengen.

Na een grondige analyse van de meest geschikte plaats voor het opstellen van het Water Purification System, blijken de behoeften voor zuiver drinkwater het grootst in Dolmaljevac, een nabijgelegen dorp. Op 22 mei kunnen de vrijwilligers die de WPS-module bemannen,  starten met de zuivering van water. Diezelfde dag kan ons B-FASTteam zich verheugen op een bezoek van Kristalina Georgieva, European Commissioner for International Cooperation, Humanitarian Aid and Crisis Response

De volgende dagen verlopen zowel de waterzuivering als de pompwerken nagenoeg feilloos. De teamleden helpen de lokale bevolking nog met het opzetten van noodopvang in een plaatselijk hotel, ze voorzien een douchemogelijkheid, analyseren water uit boorputten in de omgeving en krijgen het drinkwaternet van Orašje uiteindelijk terug operationeel.

Op 25 mei begint het waterpeil van de Save eindelijk substantieel te zakken. Doordat de stormkeringskleppen van de stuwdammen nabij Orašje terug werken, begint het proces van natuurlijke afvloeiing en weten de teamleden dat de bewoonde gebieden van Orašje binnen enkele dagen terug gevrijwaard kunnen worden van water. Gezien deze gunstige evolutie, breekt B-FAST op 29 mei de pompen en het waterzuiveringssysteem op. Het Baltic Flood bataljon en DEMA uit Denemarken nemen het van hen over.

Op 30 mei vertrekt het B-FASTteam terug naar België. Ze hebben in totaal 771 840 000 liter water verpompt en 138 000 liter water gezuiverd om de inwoners van Orašje en Dolmaljevac te helpen. De samenwerking tussen de B-FASTteamleden onderling, met andere internationale teams en met de lokale bevolking is heel vlot verlopen.

Om af te sluiten nog een woordje van François Smets, teamleader van deze B-FASTmissie: “De inzet van alle B-Fastleden tijdens deze B-FASTmissie in Bosnië-Herzegovina was exceptioneel!”.

Ingezet materieel

• Een water purification module
• Een High Capacity Pumping module, aangeleverd door de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken, bestaande uit vier grote pompen:
• Een Kuyken-systeem waarmee grote hoeveelheden water (max. 28.000 liter water per minuut) over een heel grote afstand (tot 2km) weggepompt kan worden.
• Een eenheid van elektrische dompelpompen die polyvalent ingezet kunnen worden op verschillende plaatsen en die aan 24.000 liter per minuut kunnen pompen.
• Een grote pomp die aan 10.000 liter per minuut over een grote afstand (ongeveer 1 km) water weg kan pompen.
• Een slijk- of modderpomp waarmee de mensen van de Civiele Bescherming sterk vervuild water kunnen wegpompen. Deze wordt voornamelijk ingezet na grondverschuivingen waarbij er een grote hoeveelheid aan aarde in het water terecht gekomen is.

B-Fast Bosnië-Herzegevina 2014 in cijfers

• België was een van de bijna 20 landen die bijstand verleend hebben in Bosnië-Herzegovina.
• Een 26-koppig B-FASTteam, samengesteld uit 4 mensen van Defensie en 17 mensen van de Civiele Bescherming, 5 mensen geselecteerd uit de reserve van de FOD Volksgezondheid,
• heeft 10 voertuigen, 1 waterzuiveringsmodule en 1 high capacity pumping module ingezet
• om gedurende 9 dagen 771 840 000 l water weg te pompen en 138000 l water te zuiveren
• in een temperatuur van 28°C in de zon.

Meer informatie:

• Persmededeling Buitenlandse Zaken: “Didier Reynders laat weten dat België B-FAST-team naar Bosnië-Herzegovina stuurt.”
• TIRAMISU and ICARUS partners deployed to flood hit areas in the Balkans
• Europees mechanisme voor Civiele Bescherming
• Website B-Fast
• 17 agenten van de Civiele Bescherming met B-Fast naar Bosnië-Herzegovina