De standaardprocedure “Redden van dieren – grote dieren en nieuwe huisdieren”

Brandweer
Perscontact: 
Eva Burm

Een dier in nood redt zichzelf ook als er iemand in de weg staat.  Een dier dat zich bedreigd voelt, vormt daardoor een gevaar voor zichzelf en zijn omgeving. Want ook dieren hebben wapens. Bijvoorbeeld:

  • Geiten stoten
  • Varkens en reptielen bijten
  • Paarden en runderen stampen
  • Stieren en herten spiesen (hoorns of gewei)
  • Lama’s en gifslangen spuwen

Om te vermijden dat de dieren in nood hun redders aanvallen of zelfs vertrappelen, moeten de hulpverleners weten hoe ze met dieren om moeten gaan.

Op basis van gedrag van paarden

De Standaard Operatie Procedure “Redden van dieren” is uitgewerkt op basis van het gedrag van paarden, maar kan ook toegepast worden voor het redden van andere diersoorten. Als de brandweer in contact komt met een dier in nood, houden ze ten eerste de omstanders op een veilige afstand. Dan evalueren ze wat het probleem is en wat de belangrijkste risico’s zijn van de omgeving, het dier zelf, andere dieren in de buurt…
De brandweer bepaalt op basis van deze eerste informatie wie en wat ze nodig hebben om het dier op een veilige manier te redden. Afhankelijk van de ernst komen brandweer, veeartsen, dierenbescherming, reddingswerkers en/of een reddingsspecialist ter plaatse. Hoe meer opleiding, kennis en ervaring, hoe dichter ze zonder gevaar bij het dier kunnen komen. Controle over het hoofd van het dier is naast beschermingsmiddelen voor hulpverleners en omstanders cruciaal.
Afhankelijk van het soort dier, het ras, de leeftijd en het geslacht weten de hulpverleners hoe het dier kan of zal reageren en hoe zij er het best mee kunnen omgaan, waar de reddingswerkers best staan, op welke manier het dier te benaderen…
Paarden bijvoorbeeld hebben een gevoelig gehoor, reuk- en tastzin. Luide stemmen en vibraties kunnen net zoals de geur van rook, bloed, zweet en andere vreemde geuren paniekreacties bij het paard veroorzaken. Voedsel, kalme bewegingen, lage tonen, strelingen, (de geur van) soortgenoten en oorafschermers kunnen een oplossing bieden om het paard te ontspannen.
Als de situatie echt te gevaarlijk is, wordt het dier gedeeltelijk of helemaal verdoofd.

Eenvoudig, snel en veilig

Belangrijkste regel bij het kiezen van een reddingsstrategie: voer altijd reddingen uit met de simpelste, minst technische, gepaste apparatuur en dit op de snelste, veiligste manier voor redders en dier. Veelal kan de brandweer een dier bevrijden door het achterwaarts, voorwaarts of zijwaarts te verslepen of het op te heffen met behulp van een kraan.
Als het paard bevrijd is, brengen de hulpverleners het, in samenwerking met de eigenaar en dierenarts, naar een veilige opvangplaats.

De procedure in het kort:
1.    Iedereen op een veilige afstand houden
2.    Evaluatie van het probleem, gedragspatroon van het dier en de mogelijke risico’s
3.    Oproepen van brandweer, dierenartsen, reddingswerkers en/of -specialisten
4.    Bepalen van de beschermingsmiddelen voor hulpverleners en dier
5.    Zoeken van een veilige opvangplaats voor het dier
6.    Bepalen van de beste, veiligste, meest efficiënt reddingsstrategie
7.    Redden van het dier
8.    Opvang en nazorg van hulpverleners en dier

eva.burm@ibz.fgov.be