De nieuwe wetgeving strekt er met name toe de samenwerking en coördinatie tussen de lidstaten te verbeteren, de voorbereiding van de interventies te versterken en nog sneller en efficiënter te reageren tijdens een ramp. De nieuwe wetgeving betekent een belangrijke vooruitgang inzake de Europese hulpverlening aan de slachtoffers van rampen.

De meest opmerkelijke innovatie is de oprichting van een reserve van interventiemiddelen (interventiemodules, teams en materieel) die op vrijwillige basis door de lidstaten ter beschikking worden gesteld en die te allen tijde gemobiliseerd kunnen worden door de Commissie in het kader van een gezamenlijke Europese interventie. Men noemt dit deel van het mechanisme de « voluntary pool ». Deze voluntary pool wordt financieel ondersteund door de Europese Commissie. Concreet zullen zij een groter deel van de transportkosten voor het (lucht)vervoer van het materieel in deze pool bij internationale interventies in het kader van het mechanisme op zich nemen en zullen zij een beperkt budget ter beschikking stellen om ontbrekende interventiemodules en materieel in de pool op te kunnen nemen.

De nieuwe wetgeving bekrachtigt ook officieel het bestaan van het Emergency Response Coordination Centre (ERCC) van de Commissie. Dit operationeel orgaan van het Europees Mechanisme voor Civiele Bescherming is geïnaugureerd in mei 2013. Het is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 beschikbaar en doet dienst als informatie- en coördinatieplatform tijdens noodsituaties. Bovendien inventariseren en beheren zij de standaardinterventiemiddelen van de lidstaten die onmiddellijk kunnen worden ingezet bij grootschalige rampen.