Brand is geen fait divers
Hoeveel rookmelders moet ik hebben? Hoe werkt een brandblusser precies? Wat moet ik doen als er brand uitbreekt bij mij thuis? Als je weet wat je moet doen, kan dat levens redden als er effectief brand uitbreekt.
Tim Renders, die vroeger bij de FOD Binnenlandse Zaken werkte rond brandpreventie en jaren ervaring heeft als brandweerinstructeur en specialist is over brandpreventie, heeft een boek geschreven over brandveiligheid thuis.
foto Luc Fillet
Mijn top 3 voor een brandveilige woning:
|
- Tim, stel jezelf eens kort voor ?
Ik ben Tim Renders en ging in navolging van mijn vader reeds op 19 jaar aan de slag als vrijwillige brandweerman. In de loop van mijn carrière is brandpreventie mijn stokpaardje geworden, zowel als medewerker brandpreventie bij Binnenlandse Zaken, als tijdens mijn werk voor de hulpverleningszone Vlaams-Brabant Oost, als instructeur, … Met het schrijven van een boek rond brandveiligheid thuis probeer ik al deze kennis op een leesbare manier te bundelen.
- De kans op een woningbrand is toch niet zo hoog, hoor je vaak zeggen. Merk je dat er nood is aan informatie over brandveiligheid? Hoeveel woningbranden zijn er zoal jaarlijks?
In 2019 waren er meer dan 12.000 woningbranden daar waar er in 2018 nog maar een kleine 9.000 waren. Voor velen is het nog een ver-van-mijn-bed nieuws. En toch, als ik een opleiding geef voor 40-50 personen zijn er altijd wel 1 à 2 die al geconfronteerd werden met een woningbrand. Vergeet niet dat er in België jaarlijks een zestigtal slachtoffers door woningbranden te betreuren vallen.
- Hoe komt het dat er zo weinig aandacht is voor de oorzaken en gevolgen van brand?
Ik zou het echt niet weten. Brand wordt vaak voorgesteld als een fait divers. Laat me ook duidelijk zijn : 100% brandveiligheid bestaat niet, maar je kan er alles aan doen om er naar te streven met alle mogelijke actoren. In nieuwsartikelen zou je standaard kunnen verwijzen naar de websites speelnietmetvuur.be en www.leefbrandveilig.be. Als ik opleidingen geef merk ik dat die kanalen zelfs bij professionelen onvoldoende gekend zijn.
Ik denk dat we moeten blijven inzetten op campagnes die de burgers wijzen op de gevaren en wat je zelf kan doen om het risico te minimaliseren.
- Naast eventuele lichamelijke schade, heeft een brand een psychologische impact. Vertel daar eens iets meer over.
De psychologische impact als je geconfronteerd wordt met brand is groot en het blijkt dat die impact zelfs groter is dan bij inbraak. Toch lezen we in de krant dat ‘de brand wel goed meeviel’. Dat is niet de juiste manier van communiceren. Spreek over de slachtoffers die vaak er lichamelijk goed van afkomen, maar die persoonlijke spullen kwijt zijn die een grote emotionele waarde hebben en onvervangbaar zijn. Minimaliseer de gevolgen van brand nooit!
- Rookmelders zijn ondertussen verplicht, maar wordt deze verplichting voldoende nageleefd?
Men weet meestal wel dat rookmelders wettelijk verplicht zijn maar hoeveel rookmelders moeten opgehangen worden en hoe ze correct geplaatst moeten worden in een woning weet men meestal niet of onvoldoende. De rookmelders zijn van levensbelang. ’s Nachts kunnen we niet ruiken als we slapen, maar we worden wel gewekt bij brand door die rookmelders.
Er zijn jammer genoeg verschillende wetgevingen in de landsdelen. In Nederland bijvoorbeeld is de wetgeving niet strenger, maar eenduidiger en staat de sensibilisering verder. Daar spreken we over 30 doden per jaar, dat is minder dan de helft van in ons land. Als huurwoningen niet in orde zijn, dan kan je streng bestraffen, maar het preventieve luik is ook belangrijk.
- Hoe vergroten we het belang van die brandweerpreventie?
Brandveiligheid is vaak een kwestie van gezond verstand en het geven van eenduidige boodschappen. Hulpverleningszones kunnen inzetten op brandveiligheid in de particuliere sfeer via huisbezoeken. Hoe vaak huisbezoeken plaatsvinden verschilt per zone, maar hun belang mag niet onderschat worden. Tijdens zo’n bezoeken, kan bijvoorbeeld blijken dat mensen rookmelders hebben die niet in orde zijn en kan hierop ingespeeld worden.
Als alle brandweerlieden hun familie, vrienden, buren,… zouden inlichten, dan zouden we al bijna vijf miljoen mensen bereiken. En dat kan gratis.
Het gaat vaak over gedragswijziging en die is moeilijker bij volwassenen. Beginnen met sensibilisering in de scholen heeft het meeste effect.
- De FOD Binnenlandse Zaken focust tijdens de Veertiendaagsse van de Veiligheid op het opladen van elektrische toestellen.
Er is een stijging van het aantal incidenten waarbij toestellen worden opgelaten. Ook zijn er vaak ook branden waarvan we de oorzaak niet kennen. Ook lithiumbatterijen vormen meer en meer een probleem. Er ontstaan ook veel branden bij het opladen van elektrische fietsen. Jaarlijkse zijn er wel 35 à 40 branden hierdoor. Mensen beseffen deze gevaren onvoldoende. Stel dat de batterij van een elektrische fiets vuur vat in de inkomhal van een appartementsgebouw in Brussel. Ik wil niet denken aan de mogelijke gevolgen. Er is dan geen vluchtweg meer. Je zet jezelf en je gezin onherroepelijk vast met zulke acties. Veel producten zijn trouwens ook niet brandveilig, getuige de terugroepacties waarover de pers regelmatig bericht.
- Je hebt ondertussen ook een boek geschreven Brandveiligheid thuis. Waarom heb je dat gedaan en wat staat er zoal in ?
Ik wil een bijdrage leveren om het dramatisch hoge aantal doden en gewonden in België te verminderen. Met dit boek wil ik ook een eenvoudige en duidelijke leidraad bieden aan mensen die hun appartement of huis brandveiliger willen maken. Ten slotte heb ik ook alle contactadressen samengebracht voor lezers die meer inlichtingen willen. Het boek is gericht op het brede publiek, maar ik heb al gemerkt dat ook brandpreventieadviseurs er nog iets aan hebben.
Tot slot, waar zie je jezelf binnen tien jaar ? Eigenlijk wil ik mezelf overbodig maken. Dat de mensen zeggen: Tim, we weten het nu wel al, je bent aan het zagen. Het is mogelijk om België brandveiliger te maken. Ik geloof echt dat het kan en daar wil ik mijn steentje toe bijdragen.
Meer info over het boek en bestelopties:
https://maklu.be/MakluEnGarant/BookDetails.aspx?id=9789046610978
Meer info over brandveiligheid vind je ook op de website van de FOD Binnenlandse Zaken: www.speelnietmetvuur.be